Türkiye’de ilk kez kullanılacak “Deniz Kaşifi” adlı glider cihazı, gemilerden bağımsız olarak denizlerde ölçüm yaparak bilim insanlarının gereksinim duydukları verileri toplayacak. Deniz Kaşifi, belirlenen bir rota çerçevesinde 100 güne kadar ölçüm yapabilecek ve 1.000 metre derinliğe kadar inebilecek. Çok çeşitli sensörlerle donatılan glider cihazı, her koşulda oşinografik ölçümler için kullanılabilecek.
Türkiye İş Bankası ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ), denizlerimizdeki yaşama dair bilimsel ve akademik çalışmalara destek olmak üzere bir işbirliğine gitti. İşbirliği kapsamında; İş Bankası, Fransa’da üretilen ve “Deniz Kaşifi” adı verilen, ülkemizde ilk kez kullanılacak insansız su altı planörü glider cihazını, ODTÜ bünyesindeki Deniz Bilimleri Enstitüsü’nün kullanımına sundu.
Deniz Kaşifi’nin ODTÜ’ye teslimi vesilesiyle İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran, ODTÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Verşan Kök, ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Barış Salihoğlu ve bilim dünyasından konukların katılımıyla bir tanıtım toplantısı düzenlendi.
Cihaz, Gerçek Zamanlı Azot Ölçebilen Sensöre Sahip
Deniz altında gemiden bağımsız olarak belirlenen bir rota çerçevesinde 100 güne kadar ölçüm yapabilen ve 1.000 metre derinliğe kadar inebilen cihaz, yüzeye çıktığında topladığı verileri belli aralıklarla uydu sistemi üzerinden bilim insanlarına aktarabiliyor.
Sıcaklık, tuzluluk, oksijen, klorofil, bulanıklık gibi su kolonunun özelliklerini ölçebilen çok çeşitli sensörlerle donatılan glider cihazı, her türlü koşulda oşinografik ölçümler için kullanılabiliyor. Cihazı dünyadaki benzerlerinden ayıran en önemli özelliği ise üzerinde taşıdığı gerçek zamanlı azot ölçebilen sensörü. Bu sensör, şu anda denizlerde besin tuzu ölçümü yapabilen en son teknolojiyi içeriyor.
Ekosistemin Sürdürülebilirliğinde Yol Gösterici
Cihaz; iklim değişikliğinin denizlerdeki olumsuz etkileri başta olmak üzere veri ihtiyacı çok fazla olan sorunların tespit edilmesi, takip edilmesi ve gerekli tedbirlerin alınabilmesi, çözüm önerilerinin geliştirilebilmesi için veri toplayacak.
Deniz Kaşifi, topladığı verilerle denizlerimizin sağlığının korunması, kirliliğin önlenmesi ve giderilmesi, biyolojik çeşitliliğin korunması başta olmak üzere denizlerimizdeki ekosistemin sürdürülebilirliğinde bilim dünyasına yol gösterici olacak. Cihazın topladığı verilerden elde edilen sonuçlardan, denizlerle ilgili araştırma yapan ülkemizdeki tüm bilim dünyası, akademisyenlerin yanı sıra karar vericiler de yararlanabilecek.
“Kaynakların Sınırsız Olduğunu Düşünerek Başladığımız Yolculukta Sınırlara Yaklaşıyoruz”
İş Bankası Genel Müdürü Hakan Aran, toplantıda yaptığı konuşmada, “Aklıyla, muhakeme gücüyle, iletişim becerileri ve hayal kurma kabiliyeti ile diğer türlerden ayrışan, araç-gereç geliştirme yetenekleriyle diğer türlerden üstün olan insanlık, üzerinde yaşadığı gezegenin sonunu getirme konusunda da bu üstünlüklerini kullanmada kararlı ve emin görünüyor.
Boş ve çok güzel bir gezegende kaynakların sonsuz, sınırsız olduğunu düşünerek başladığımız yolculukta, yavaş yavaş sınırlara yaklaştığımızı görüyoruz. Bilim insanlarımızın yıllarca dile getirdikleri, kendilerine dert edindikleri gerçekleri ve riskleri anlayabilmemiz için illa görmemiz, yaşam kalitemizi etkileyecek boyutlara yükselmesini beklememiz gerekiyor.
İşte bizlere, kurumlara düşen görev, o gün gelmeden sorumluluk almak ve elimizi taşın altına koymaktır” dedi.
“Denizlerden Planlı, Sürdürülebilir ve Daha Verimli Faydalanmak Adına”
ODTÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Verşan Kök ise glider cihazıyla iklim değişikliği başta olmak üzere denizlerde birçok soruna çözüm geliştirebilecek çalışmaların mümkün olacağını belirterek şöyle konuştu:
“Bu kapsamda denizlerimizin daha iyi anlaşılması ve ekosistem sağlığının durumunun daha iyi tespit edilmesi sağlanacak. Bunun, İş Bankası ile denizlerimiz üzerindeki işbirliğimizde çok önemli bir başlangıç olduğuna inanıyoruz. Bilimsel mükemmeliyet önceliğimiz yanında üniversite-sanayi işbirliği vizyonumuzu da desteklemek amacıyla bir süre önce bünyemizde bir İklim Değişikliği ve Sürdürülebilir Kalkınma Merkezi kurduk.
Bu merkez çatısı altında da özellikle toplumu bilinçlendirme, kapasite geliştirme ve farkındalık konularında İş Bankası ile işbirliğini çok önemsiyoruz. Ülke ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak denizlerden planlı, sürdürülebilir ve daha verimli faydalanmak adına bu proje süresince yürütülecek çalışmalara herkesi katkı vermeye davet ediyorum.
Umuyorum ki İş Bankası ile denizlerimiz üzerine başlattığımız bu işbirliği güçlenerek devam edecek ve en başta Marmara Deniz olmak üzere tüm denizlerimizin sağlığına yönelik çığır açıcı çalışmalara ve çözümlere yönelik adımlar atılacaktır.”
“Umudumuz Gelecek Nesillere Daha Mavi Denizler Bırakabilmek”
ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Barış Salihoğlu da Deniz Kaşifi, glider gibi mobil otonom cihazların, esasında merkezinde ODTÜ Bilim gibi oşinografik araştırma gemileri olan, gemi, sabit ve mobil araç ve cihazları içeren entegre gözlem sistemleri içerisinde anlam ve etki yaratacağını söyledi.
Deniz Kaşifi’nin, bu yönde atılmış kritik bir adım olduğunun altını çizen Prof. Dr. Salihoğlu, “Bu tür gözlem sistemleri, umarız ülkemizde artarak yayılacak. Bu konuda çalışmak isteyen her kuruma destek olmaya hazırız. Deniz Kaşifi’nin, Türkiye İş Bankası ile deniz araştırmalarıyla ilgili işbirliğinde çok önemli bir başlangıç olduğunu düşünüyoruz.
İş Bankası ve ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitümüz işbirliğini toplumu bilinçlendirme, deniz ve iklim okuryazarlığını artırma yönünde de ilerletmek arzusundayız.
Gerek DEKOSİM-Deniz Ekosistem ve İklim Araştırmaları Merkezi gerek yeni kurulan ODTÜ İklim Değişikliği ve Sürdürülebilir Kalkınma Uygulama ve Araştırma Merkezi kapsamında yeni fikirler ve projeler geliştiriyoruz. Umudumuz gelecek nesillere daha mavi denizler, daha temiz bir dünya bırakabilmek” şeklinde konuştu.
KAYNAK : https://www.ekoiq.com/deniz-kasifi-ile-denizlerimizin-dijital-ikizi-ortaya-konacak/
HABER : BÜLENT ÖZGEN
