Aydın/Çine’de yerinden sökülerek göstermelik şekilde taşınan zeytin ağaçlarının son hali içler açısı.
Aydın Çine’nin Yolboyu köyünden Gıda Sanayi Tesisleri yapmak için sökülüp Çine’nin öbür ucundaki boş bir araziye taşınan yüzlerce zeytin ağacının izini sürdük. Çoğu 100-150 yaşındaki bu zeytin ağaçları Çine Belediyesi ekipleri tarafından 2023 yılı Mart ayında, köylülerin ve Çine Yaşam Platformu (ÇİYAP) üyelerinin itirazlarına aldırmadan sökülmüş ve ilçe halkının deprem toplanma alanı olarak bildiği boş, kurak bir araziye dikilmişti. Zeytinlerin söküldüğü günlerde ilçeye giderek ağaçların söküldüğü ve taşındığı yerlerde çekimler yapmıştık.
Aradan yaklaşık bir buçuk yıl geçtikten sonra taşınan yaklaşık 150 kadar zeytin ağacının akıbetini araştırdık. Çine Yaşam Platformu (ÇİYAP) sözcüsü Ahmet Uslu, zeytinlerin fotoğrafını ve videolarını çekip gönderdi. Uslu zeytinlerin büyük bir kısmının kurulduğunu, kalan çok az bir ağacın ise yaşam savaşı verdiğini söyledi.
150 YILLIK FİDAN!
Yerinden sökülüp Akçaova beldesi yakınında bir düğün salonu peyzajı için dikilen 150 yaşındaki zeytin ağaçları ile ilgili de, “Bölgenin güzelleşmesi için zeytin fidanlarını ilçenin çeşitli yerlerine dikiyoruz” diyorlardı. Yerel bir gazetede bu “güzelleştirme” haberi fotoğraflarla verilmişti. Belediyenin “fidan” dediği zeytinlerin boyları taşındıkları kamyonu geçiyordu!..
HABERİN PEŞİNİ BIRAKMAYACAĞIZ.
Haftalık yaptığımız Çepeçevre Yaşam programına haziran ayı ile birlikte yaz molası verdik. Ancak yazı boş geçireceğimiz anlamına gelmiyor bu.
Tıpkı Yolboyu köyünden sökülüp taşınan zeytinlerin akıbetinin peşine düştüğümüz gibi geçen senelerde yayımladığımız programların fikri takibini yapılacak bu yazın. İlk program geçen hafta yayımladığımız Bursa Uludağ Milli Parkı’nın “Alan Başkanlığı Yasası”ndan sonraki süreci oldu.
Bursa’daki süreç
Bursalıların “Talan Başkanlığı” diye adlandırdıkları Uludağ Alan Başkanlığı Kanunu 26 Ocak 2023 günü Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Hemen akabinde de Bursalı yaşam savunucularının “Uludağ’ın ticarethaneye çevirecekler” söylemlerini haklı çıkaran bir gelişme yaşandı. 7 Şubat tarihli Resmi Gazete’de yayınlanan yönetmelikle Uludağ Alan Başkanlığı olarak belirlenen sınırlar içerisinde sunulacak hizmetlerin ve yapılacak başvuruların tarifeleri belirlendi. Neredeyse her türlü başvuru ve işlemden para talep edilen yönetmelik değişikliğinde 1 dakikalık bir reklam filmi çekiminin saniyesi için 40.773,98 tl, dakikası için ise 2.446.380 tl ücret belirlendi!
DAHA ÖNCE YAŞAMADIKLARI TALANI YAPMAK İSTİYORLAR
Uludağ Alan Başkanlığı Yasası projesi özetle ne idi ve yasa ne zaman yürürlüğe girdi?
Milli Parklar, kanunla korunan, kanunla insan etkinliklerinin sınırlandırıldığı kendi doğallığına bırakılan alanlardır. Milli Parklar Kanunumuz güçlü bir koruma sağlamaktadır.
Bursa’da milli park mücadelesi açılan davalar 1990’lı yıllarda başladı. Milli Parklar içinde kanuna aykırı yapılaşmalar çoğunlukla geçmişte dava açılmayan projelerdir. AKP vandallığının Uludağ Milli Parkı’nı Davos yapma hayaliyle Uludağ’da planlanan onlarca yapılaşma projesi, Bursa Barosu ve Akademik Odalar aracılığıyla açılan davalarla iptal edildi. Şimdi, (T)Alan Başkanlığı aracılığıyla daha önce yapamadıklarını ve daha fazlasını yapmak istiyorlar.
Bursa Su Kolektifi olarak 2022 sonu ve 2023’te ulusal boyuta yaydığımız mücadelemiz aracılığıyla halkların ve muhalefet partilerinin karşı duruşuna rağmen Uludağ Alan Başkanlığı Kanunu 26 Ocak 2023 günü Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Böylelikle Uludağ Milli Parkı’ndan içinde Uludağ’ı Milli Park yapan endemik çiçeklerin en yoğun bulunduğu 2100 hektar alan Milli Parklar Müdürlüğü’nden alınarak (T)Alan Başkanlığı’nın yönetimine devredildi.
ANAYASA MAHKEMESİNE AÇILAN DAVA SÜRÜYOR
Günümüzde mücadele süreci ne aşamada?
Mücadele aşamasında Bursa Su Kolektifi olarak TBMM’ye giderek görüşmelerimiz sonuç verdi. Anayasa Mahkemesi’nde dava açma yeterliliğine sahip CHP idi. Davayı açacak olan o tarihte CHP milletvekili olan Anayasa Profesörü İbrahim Kaboğlu’na davaya eklenmesi için bir tür hukuksal uygulama olan Amicus Curiae yaklaşımını kullandık. Uludağ Milli Parkı ve Alan Başkanlığı adı altında yapılmak istenen talanı Gelibolu ve Kapadokya örnekleri üzerinden anlatan detaylı bir davaya katkı raporunu dava dosyasına eklenmesini sağladık. Anayasa Mahkemesi incelemesi günümüzde de sürmektedir.
YENİ KAYNAK SULARININ KİRAYA VERİLMESİ VE ALTIN MADENİ ŞÜPHESİ
Alan başkanlığı yasası çıktıktan sonra ne gibi gelişmeler oldu?
Uludağ Alan Başkanlığı Kanunu bizim talan olarak vurguladığımız durumun ilk adımıydı. İkinci asıl vurgun 15 Temmuz 2023 günü Resmi Gazete’de yayınlanan Uludağ Alan Başkanlığı denetimine bırakılan 2100 hektar alanın milli park sınırları dışına çıkartan Cumhurbaşkanı Kararı ile uygulamaya alındı. Böylelikle Uludağ Milli Park sınırları yaklaşık 11 bin hektara düşürüldü.
Cumhurbaşkanı Kararı için Mimarlar Odası Bursa Şubesi’ne yaptığımız talep olumlu karşılık buldu ve oda tarafından dava açıldı. Dava henüz sonuçlanmadı.
(T)Alan Başkanlığı’na devredilen 2100 hektar alan içinde %2’sinden bile az yalnızca 32 hektar alana kanuna aykırı oteller yapılmasına izin verilerek birinci derece zarar verilmişti. Geri kalan %98’i Uludağ’ı Milli Park yapan yalnızca Uludağ’da yaşayan 35 endemik tür bitkinin en çok görüldüğü yayılım alanıydı. Dolayısıyla hem kanun hem de Cumhurbaşkanlığı Kararı, Milli Parklar Kanununu ezerek ona muhalefet ederek çıkartıldı.
(T)Alan Başkanlığına bırakılan alanın neden bu kadar büyük tutulduğu bilinmiyor. Yeni tesisler için betonlaşmalarla birlikte milli parkı kuraklığa sürükleme pahasına olsa da yeni kaynak sularının kiraya verilmesi, daha önce işletilen vorfram ve daha önce girişimlerde bulunulan altın madenleri için olacağını düşünüyoruz. Ayrıca yeni personel alımları yapıyorlar. Kapadokya Alan Başkanlığı uygulamaya alındığında milli parktan devredilen personele mobing yaparak istifaya zorlandıklarını da biliyoruz.
Kaynak : https://www.evrensel.net/haber/522711/tasinan-zeytinler-tutunamadi-cepecevre-yasam-Özer AKDEMİR
Haber Merkezi : Bülent ÖZGEN
