Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi’nin 16. Olağan Genel Kurul toplantısı İzmir’de Tariş Zeytinyağı A.Ş. Konferans Salonunda gerçekleştirildi.
Genel Kurulda Dr. Mustafa Tan yeniden Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı (UZZK) Yönetim Kurulu Başkanlığına seçildi.
Konseyin 2024 yılı faaliyet dönemini kapsayan Genel Kurul Toplantısındagündem maddeleri görüşüldü.
Genel kurulda Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi’nde üç yıl süreyle görev yapmak üzere UZZK Yönetim Kurulu 9 asıl ve 9 yedek üyesinin, UZZK Denetleme Kurulu 2 asıl ve 2 yedek üyesinin, UZZK Araştırma ve Danışma Kurulu 5 asıl ve 5 yedek üyesinin seçimi yapıldı.
UZZK Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Mustafa Tan yaptığı açılış konuşmasında:
“Kuruluşundan bugüne kadar birlikte çalıştıkları ve Konseyi daima destekleyen yol arkadaşlarına, güvenlerini ve teveccühlerini hiçbir zaman esirgemeyen üyelerine teşekkürlerini ilettti.
Tan, Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyi UZZK’yı 2007 yılında Uluslararası Zeytin Konseyine Ülkemizi yeniden üye yapmak ve ülkemizde benzeri bir ulusal zeytin ve zeytinyağı konseyi kurmak amacıyla yola çıktıklarını belirtti.
Konsey, tüm taraflarının katılımıyla sektörün çatı kuruluşu ve kamu niteliğinde sivil toplum kuruluşu olarak ulusal ve uluslararası alanda sektörel gelişmeleri birlikte takip etmek ve çalışmalar yapmak ve sektörel sorunlara çözüm bulmak için kurulduğunu dile getiren Tan, bugüne kadar kendilerine duyulan güven ile çalışmalarını sürdürdüklerini ifade etti.
Sürecin en başında ülkemiz zeytincilik sektörünün gelişimi bakımından zeytin ve zeytinyağı üretiminde erişilmesi zor gibi görünen önemli hedefler konulduğunu da kaydeden Tan, tüm sektörel alanda birlikte yürütülen çalışmalarla arzu edilen hedeflere büyük oranda ulaşılmış olduğunu aktardı.
Gerek hedeflenen ağaç sayısına gerekse zeytin ve zeytinyağı üretiminde dünya ikinciliği hedefine ulaşıldığını ifade eden Tan: “100 milyon ağaçtan yaklaşık 20 yılda 205 milyona çıkıldı. Yeni dikimlerle tüm dünyanın dikkatini çeken bir fark yaratıldığını ve dikim yardımları ile daha da ileri hedeflere ulaşılabilecekken küresel iklim değişikliği sorununun tüm zeytinci ülkelerde ve ülkemizde de ortaya çıktığını ifade etti. Şu an tüm zeytinci ülkeler en önemli sorunun bu olduğunu ve Konseyimizin de ortağı olduğu AB Projesi ile mevcut durumu ortaya koymak ve gerekli çalışmalar için yapmak faaliyetlerinin sürdürüyoruz.” dedi.
2023/24 dönem başı 163 bin ton stok ve 185 bin ton gerçekleşen rekolte ile birlikte 348 bin tonluk bir arz miktarına ulaşıldığını ifade eden Tan, şöyle konuştu: “böylece bir önceki yıl ulaşılan zeytinyağı üretiminde dünya ikinciliğimiz devem etmekte. Bunun yaklaşık 165 bin tonu iç tüketimde kullanılmış 69 bin tonu da ihracata gitmiş ve bu sezona 114 bin ton dönem sonu stok devrettiğini buna Afrin’den ihraç kaydı ile ülkemize giren 30 bin ton zeytinyağı da eklendiğinde dönem başı stok miktarı 144 bin ton oldu. 2024/2025 sezonuna ilişkin rekolte tahmin komisyonlarının tahminlere göre 475 bin olan zeytinyağı rekoltesi buna eklendiğinde toplam 619 bin ton arzı ile bu sezon beklenen İspanya: 1 milyon 290 bin ton, Tunus: 340 bin ton, Yunanistan: 250 bin ton, İtalya: 224 bin ton tahmini zeytinyağı miktarlarına göre dünya ikinciliğimizin devam edeceğini öngörüyorum. 619 bin ton arzın 200 bin tonu iç tüketimde kullanılması ihracat da 160 bin ton seviyelerine ulaşılabileceği varsayılırsa 259 bin ton fazla bir arz miktarının olacağı ve Afrin’den yine 30 bin ton zeytinyağı gelebileceği varsayılırsa 289 bin ton dönem sonu stok olabileceğinin öngörüldüğünü sofralık zeytinde de geçtiğimiz yıl dönem başı 417 bin ton bu yılda da öngörülen 750 bin ton ile birlikte 1.167 bin ton’luk arz miktarına ulaşılarak dünya liderliğimizin devam edeceği hem ihracat hem de iç piyasada rekor düzeyde yeterlilik olacak”.
Diğer bir önemli konunun taklit ve tağşiş konusu olduğunu vurgulayan Tan, bu süreçte de konsey olarak konunun yakın takibini yapacaklarını kaydederek şöyle devam etti:
“UZZK olarak üyelerinin katılımıyla Taklit ve Tağşiş ile ilgili bir izleme bir izleme komitesi kurduklarını ve bu komite ile taklit ve tağşişli olduğu tespit edilen tüm yağlar bakanlığa bildirildi. Bakanlığın çalışmalarında çarpan etkisi yaratıldı ve bakanlığımızca da güncel listeler periyodik aralıklarla yayınlanmakta. Buradaki sıkıntı sadece bakanlığa kayıtlı olan firmaların kontrol altında olmasıdır. Kayıtlı olmayan üreticilerin de sıkı bir şekilde takip edilmesi gerekmektedir. Yağ fiyatları çeşitlilik arz ettiğinden bu çeşitliliği karışım tohum yağları, boyar madde ve esans gibi katkı maddeleri nedeniyle oluşmakta, denetimler, işletme kayıt nolu markalı ve ambalajlı üretici firmalara yapılmakta bunların genelinin kalitesine güvenerek çıkan sonuçlardır. Aralarında tabii ki uygunsuz üretim yapanlar tespit ediliyor ancak asıl hedef kitlenin merdiven altı üretim yapanlar, yol kenarlarında uygun olmayan ambalajlarda ve uygunsuz koşullarda satış yapanlar ve internet üzerinde işletme kayıt no olmayan, adreslerinde bulunamayan kişi veya kurumların olması gerekmektedir.”
Tan, tüketicinin alım gücünün düşmesi nedeniyle çok düşük fiyatlı yağlara talep olduğunu ancak yapılan analizlerde bu yağların zeytinyağı sınıfında bile olmadığını belirtti.
Üretici maliyetlerinin çok yükseldiğine de değinen Tan, bu maliyetlerin ürün fiyatlarına yansıdığını, büyük üretici ülkelerdeki ürün durumunun da fiyatları etkilediğini, dönem dönem İspanya ve İtalya’da arz noksanlığı, ürün bulunamamasının ülkemize avantaj yaratığını ifade etti. Avantajlı durum olmadığında sektörün çok zorlandığını, yardımların yetersiz olduğunu ve son derece stratejik önemi olan bu ürünlerin AB deki miktarlara yakın desteklenmesinin çok önemli olduğunun altını çizdi.
İzmir Ticaret Borsası temsilcisi S.Güngör Şarman söz alarak; Konseyin sadece yıldan yıla rekolte çalışması yapan bir kurum olarak görülmemesi gerektiğini, taklit ve tağşiş konusundaki çabalarının çok önemli olduğunu dile getirerek şunları söyledi:
“sadece bu hile yapan firmaların ilan edilmesi yeterli olmuyor, hile yapanlar kesilen cezayı ödeyip işlerine devam ediyorlar. Bunun engellenmesi gerekiyor. Önlemler etkili ve daha sık aşamada yapılalı, bu konuda ekip olarak çalışıyoruz. Bakanlıların sektörü görevlendirmesi konusunda ve bir öz denetim yapılması konusunda görüşüldü. Yine gıda güvenliği konusu da çok önemli, sektör olarak da ilgili bakanlıklara yardımcı olunması gerektiğini düşünüyoruz. Zeytinyağında pestisit sorunu yok, gelecekte de olmaması için doğru zamanda ve miktarda, Tarım Bakanlığı’nın yetkilendirdiği firmaların ilaçları ile ilaçlama yapılması gerekmektedir.”
T.C. Ticaret Bakanlığı Esnaf, Sanatkarlar ve Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü temsilcisi Didem Baykara; tarlada verilen emeğin ticarette karşılığının verilmesi gerektiğini söyledi. Bu yıl sektöre faydası olacak bölgesel bir çalışma yapmak istediklerini ve uzmanları bir araya getireceklerini ifade etti. Tarımda yapılan yeşil üretimin ticarette de devam etmesi için gerekli çalışmaların yapılacağını ve desteğin verileceğini aktardı.
Ulusal Zeytin ve Zeytinyağı Konseyinin 52 grup üye temsilcisinin katılım ve oy kullanması sonucu sonuçlanan seçimlerde 52’sinin de geçerli olduğu oyun tamamını alarak seçilen, UZZK Yönetim Kurulu 9 Asıl Üyenin aşağıdaki şekilde oluştu: Dr. Mustafa Tan UZZK Yönetim Kurulu Başkanı, Hidamet Asa başkan vekili, Nejat Özduran muhasip üye olurken Veli Ercan, Ummuhan Tibet, İhsan Emiralioğlu, Mehmet Cavlı, Rahmi Balsarı ve Osman Berberoğlu da yönetim kurulu üyesi olarak seçildi.
