Antartika’daki buzulların altındaki yeraltı suyunun varlığı ilk kez doğrulandı. Keşif, buz akışını anlamak için önemli bir dönüm noktası niteliğinde.
Antarktika‘daki bilim insanları, buz tabakasının altında deniz seviyesinin yükselmesine dair etkileri olan geniş, tuzlu bir yeraltı suyu sistemi keşfetti ve Batı Antarktika‘daki derin tortullarda aktif olarak dolaşan bu sistemin haritasını çıkardı.
Antarktika’nın hızlı eriyen buzullarının altında devasa bir su rezervuarı olduğunu bilmek, bilim insanlarının buz hareketlerine dair yeniden düşünmeleri gerektiği anlamına geliyor.
Columbia Üniversitesi Lamont-Doherty Dünya Gözlemevi‘nde araştırmacı Chloe Gustafson ve meslektaşları, arazi hakkında veri toplamak için 61 gün boyunca Antarktika’daki bir buz akıntısı üzerinde çadırlarda yaşadılar.
Çalışmanın baş yazarı Gustafson, buzulların altındaki su miktarını şöyle tarif ediyor:
“Buz akıntısının altından 500 ila 1900 metreye kadar olan tortuyu alıp sünger gibi sıkarsanız, yaklaşık 220 ila 820 metre derinliğinde bir su birikiminiz olur.”
Neden önemli?
Birçok bilim insanı, sıvı suyun buzulların davranışını anlamanın anahtarı olduğunu söylüyor.
Bu keşif, bilim insanlarının buzun nasıl hareket ettiğine dair anlayışını değiştirebilir ve gelecekteki deniz seviyesinin yükselmesini tahmin etmek için önemli sonuçlar doğurabilir.
Son yıllarda, Antarktika’da buzun içinde yer alan yüzlerce birbirine bağlı sıvı göl ve nehir ; buzun altında büyük su rezervlerini içeren kalın tortu havzaları görüntülendi. Ancak şimdiye kadar hiç kimse buz altı tortullarında büyük miktarlarda sıvı suyun var olduğunu doğrulayamamıştı.
Sıvı su, buz akışının ne kadar hızlı hareket ettiği konusunda da çok önemli. Bir buzun tabanında sıvı su varsa hızlı; su donarsa veya taban kurursa yavaş hareket ediyor veya duruyor.
Yeni keşif, Batı Antarktika’nın bir buz tabakası olmadan önce bir okyanus olduğunu anlamaya da yardımcı oluyor. Buz tabakasının altındaki ana kaya, tıpkı okyanus tabanlarında biriken parçacıklar gibi kalın bir tortu tabakasıyla kaplı.
Buz akışı modelleri tipik olarak yalnızca tabandaki buzun erime noktasına ulaşıp ulaşmadığını veya suyun yukarı akıştan buzun tabanı boyunca akıp akmadığını dikkate alır. Bilim insanları, suyun daha düşük sıcaklıklarda donmasını önleyen çok daha tuzlu bir su olduğunu düşünmemişlerdi.
İlgili haber: Antarktika’daki deniz buzlarını kaybetmek, canlılığı da kaybetmek demek
Araştırmacılar, bu tuzlu suyun çoğunun son 10 bin yıl içinde buzulaltı sistemine ulaştığını tahmin ediyor. Geçmişteki sıcak dönemlerde buz tabakası küçüldüğünde okyanustaki tuzlu suyu biriktirdi.
Tuzlu yeraltı suyu, bir zamanlar buz tabakası ile okyanus arasındaki sınırın ne kadar iç kesimlere ulaştığının açık bir işareti. “Topraklama hattı” olarak bilinen bu sınır, son derece önemli, çünkü buz, topraklama hattından geçtiğinde okyanusta yüzmeye başlıyor. Topraklama hattının nasıl değiştiğini biliniyorsa, küresel sulara ne kadar buzun karıştığı da bilinebilir.
KAYNAK : https://yesilgazete.org/antartikada-devasa-yeralti-suyu-kesfedildi-buzlarin-hareketiyle-ilgili-modellemeler-degisebilir/
HABER : BÜLENT ÖZGEN
